Vertalingen: Nederlands English
25/9/09
Verklaring over Caritas in Veritate
Terwijl president Obama en andere wereldleiders in de G8 zich voorbereiden op hun ontmoeting in Italië, heeft paus Benedictus XVI zijn lang verwachte encycliek gepubliceerd over de economie, Caritas in Veritate (Liefde in Waarheid). Beide gebeurtenissen zullen onvermijdelijk zorgen voor een interessante agenda voor de ontmoeting tussen paus Benedictus en president Obama, die voor vrijdagmiddag op het programma staat.
Er staat veel lofwaardigs in ‘Caritas in Veritate’. Er zijn echter ook enige ernstige omissies. De paus schiet tekort op het punt van meeleven met vrouwen, die vaak achteraan in de rij staan bij het ontvangen van ontwikkelingshulp. Terecht veroordeelt hij kindersterfte, maar hij zegt geen woord over het sterven van moeders in het kraambed. Hij spreekt zich niet echt uit over de effecten van HIV en AIDS op economieën in ontwikkeling en laat steun voor een holistische benadering van HIV-preventie achterwege waarin het verschaffen van condooms een van de maatregelen is.
In onze zorg over de encycliek staat centraal de manier waarop de paus de gezondheidszorg op seksueel- en voortplantingsgebied en de daarbij behorende rechten behandelt. De paus bepreekt wat hij “verantwoorde voortplanting” noemt, die “onder andere een positieve bijdrage levert aan de integrale menselijke ontwikkeling”, en doet een beroep op de man (sic) “om respect te hebben voor menselijke waarden in de uitoefening van zijn seksualiteit”. Vanwege de bezwaren van de kerkelijke overheid tegen moderne methoden van gezinsplanning, worden de middelen waarover de mens beschikt om zich verantwoord voort te planten niet genoemd, tenzij op een afkeurende wijze.
Gezien dit verwrongen perspectief slaan enkele van paus Benedictus’ uitspraken over ontwikkelingshulp de plank mis. Opnieuw onthullen zijn woorden hoe de kerkelijke overheid onophoudelijk poogt om een gezonde ontwikkeling van een AIDS-politiek inclusief gezondheid en rechten op het gebied van seksualiteit en voortplanting te frustreren. In plaats van te laten zien hoe hij worstelt met de daarbij behorende morele kwesties, valt de paus, zoals zo vaak, terug op het waarschuwen tegen het opwekken van abortus, gedwongen sterilisatie en verplichte geboortebeperking. Deze praktijken zijn laakbaar maar gelukkig zeldzaam. Ze moeten natuurlijk steeds opnieuw worden tegengegaan, maar zij zijn niet de norm en evenmin belichamen zij wat internationale ontwikkelingsinstellingen voorstaan.
De paus heeft gelijk als hij stelt dat het sociale beleid van de kerk de basis vormt voor hoe ze denkt over “ontwikkeling, sociaal welbevinden, (en) het zoeken naar een bevredigende oplossing van de sociaaleconomische problemen waarvoor de mensheid zich gesteld ziet”. En, welzeker, de kerk doet veel goed werk op veel van deze terreinen. ‘Caritas in Veritate’ vestigt de aandacht op de grove misstanden die in onze wereld bestaan. “Rechtvaardigheid en het welbevinden van allen” worden terecht naar voren gehaald als zijnde van vitaal belang voor welk ontwikkelingshulpprogramma dan ook. Paus Benedictus stelt dat de beschikbaarheid van water en voedsel “een universeel recht is voor alle mensen, zonder onderscheid of discriminatie”. Hij roept de wereldgemeenschap op om de armen niet te beschouwen als van ondergeschikt belang, maar als een hulpbron in ontwikkelingsprogramma’s. Hij erkent de belangrijke plaats die vakbonden hebben en houdt een pleidooi voor geheel gesubsidieerde netwerken, gericht op sociale zekerheid. Hij vraagt om respect voor immigranten, verbeterd wetenschappelijk onderzoek en burgerparticipatie in de politiek, godsdienstvrijheid, het veilig stellen van onze natuurlijke hulpbronnen en een hervorming van de internationale markt.
We zijn het eens met wat de encycliek zegt over ontwikkeling: “Ontwikkeling is onmogelijk zonder onkreukbare mannen en vrouwen, zonder kapitaalverstrekkers en politici wier geweten nauw is afgestemd op de vereisten van gemeenschappelijk welzijn”. Toch voelen we dat het geweten van de kerkelijke overheid niet wordt aangestuurd door de noodzaak om het algemeen welzijn te bevorderen, maar eerder door de angst invloed te verliezen op moreel gebied. We zijn ervan overtuigd dat als de kerkelijke overheid echt de behoefte voelde zich in te zetten voor het algemeen welzijn, dat dan haar idee van algemeen welzijn en “ware integrale menselijke ontwikkeling” het navolgende zou insluiten: levensreddende maatregelen als het gebruik van condooms om de overdracht van HIV besmetting tegen te gaan, gezinsplanning om de grootte van het gezin en de intervallen tussen de geboortes te bepalen en toegang tot legale abortus. Dit zijn voor de hand liggende en op evidentie gebaseerde maatregelen die het gemeenschappelijk welzijn bevorderen en tegelijkertijd het lot verlichten van de armen.
Een laatste kritische noot. Volgens paus Benedictus beweert de kerk dat ze zich op geen enkele manier bemoeit met de politiek van staten. Als dat zo is, kan hij dan misschien uitleggen waarom de bisschoppen in de VS zoveel druk uitoefenden op het Congres om levensreddende gezinsplanning te schrappen uit het wetsontwerp met betrekking tot het noodplan voor AIDS-hulp (PEPFAR) van de president waarmee de HIV-overdracht van moeder op kind zou zijn teruggebracht? Of waarom bisschoppen over de hele wereld de legale beschikbaarheid van abortus, moderne middelen voor gezinsplanning en in-vitro fertilisatie van de hand wijzen?
Als president Obama en paus Benedictus elkaar komende vrijdag ontmoeten, hopen wij dat deze kritische kwesties met betrekking tot ontwikkelingshulp, recht en gezondheidszorg op het gebied van seksualiteit en voortplanting aan de orde komen. Omdat de President de Global Gag Rule (het wereldomspannende spreekverbod over deze kwesties) weer ter discussie heeft gesteld, voelen we ons gesterkt in de verwachting dat hij zal proberen zeker te stellen dat gezondheid en rechten op het gebied van seksualiteit en voortplanting een integraal deel van ontwikkelingshulp worden. De meeste leiders in de landen van de G8 zijn het daarmee eens. Het is tijd dat paus Benedictus van zijn collega-wereldleiders te horen krijgt dat het standpunt van de kerkelijke hiërarchie op deze terreinen de armen veel leed bezorgt. President Obama zou zeker de man kunnen zijn om die boodschap over te brengen.
Jon O’Brien, voorzitter van Catholics for Choice
De bovenstaande verklaring is door Catholics for Choice uitgegeven op 7 juli 2009 bij gelegenheid van de verschijning van de derde encycliek van paus Benedictus XVI. De verwijzing naar de Nederlandse vertaling van de encycliek gaat naar rkdocumenten.nl.
Vertaling: Drs. Gerard Willems
‘Catholics for Choice’ ontwikkelt en bevordert een ethiek van seksualiteit en voortplanting, die op rechtvaardigheid gebaseerd is, betrokkenheid op het welzijn van vrouwen weerspiegelt, en het vermogen van mannen en vrouwen respecteert en bevestigt om morele beslissingen over hun leven te nemen.
Reacties
Over de reactie hieronder: "Het bevordert bovendien dat de mondige westerse katholieken de leefregels van Rome met heel veel flinke korrels zout nemen. De kerk boet juist in aan invloed in het Westen." Sinds het jaar nul heeft de kerk haar eigen gezonde mening over zaken. Wat "mondige westerse katholieken" (nu) of farizeeen of Romeinen (toen), daarvan mogen vinden laat de Kerk gelukkig nog steeds helemaal koud. Het enige waar het om gaat is wat er werkelijk goed, waar en schoon is, en hoe werkelijk gelukkig te worden in het leven. Dat kan enkel via een smalle weg, Jezus zei het al, en de kerk zegt het Hem gelukkig nog steeds na. Overal waar Zijn boodschap compleet en duidelijk wordt verkondigd (Wereldjongerendagen) groeit de kerk. Overal waar die boodschap wordt verzwakt of verdraaid, vergrijst de kudde. De geest waait gelukkig waarheen Hij wil.
Dr.T.M.A.O.M. Barenbrug - Den Haag
Wie “ware integrale menselijke ontwikkeling” nastreeft moet kennelijk de vrouwen die door verschillende mannen tot sex gedwongen worden --in Afrika schering en inslag-- de pil en condooms geven, zodat die mannen nog makkelijker hun gang kunnen blijven gaan, omdat ze dan (bijna) helemaal zeker weten dat er geen kinderen van komen en ze er geen AIDS van krijgen?!
Helaas, er klopt niks van deze redenering. Deze mensen, vrouwen en mannen, moeten leren hoe je wel - gelijkwaardig, met respect, in vrijheid en verantwoordelijkheid - met elkaar om zou moeten gaan, op de manier die Jezus ons geleerd heeft. Een bende bankrovers leer je zijn slechte gedrag ook niet af door de banken te verplichten hun kluis beter te beschermen en er minder geld in te bewaren. Dat is symptoombestrijding. Als Kerk kan en mag dat niet je hoofdboodschap zijn. Die moet gericht zijn op gedragsverandering.
Dr.T.M.A.O.M. Barenbrug - Den Haag
Jon O'Brien slaat de plank te vaak mis om geloofwaardig te zijn:
1. "De Paus doet een beroep op de man (sic)“ om respect te hebben voor menselijke waarden in de uitoefening van zijn seksualiteit”.
Inderdaad, en dat is hard nodig ook, want de verantwoordelijkheid voor anticonceptie ligt bijna altijd bij de vrouw. Moderne, wetenschappelijk onderbouwde en zeer betrouwbare natuurlijke methoden voor geboorteregeling -met dezelfde betrouwbaarheid als de pil, maar dan zonder hormonen en wel op basis van gelijkwaardigheid tussen de seksen, kijk op NFP-Nederland - zie ik in dit verhaal van O'Brien niet terug.
2. "De paus valt terug op het waarschuwen tegen het opwekken van abortus, gedwongen sterilisatie en verplichte geboortebeperking. Deze praktijken zijn laakbaar maar gelukkig zeldzaam." Ik vraag me af of O'Brien wel eens kranten leest, en China kent, met het kennelijk onbeduidende aantal van meer dan 1 miljard inwoners, waar deze praktijken schering en inslag zijn.
Dr. T.M.A.O.M. Barenbrug - Den Haag
Jon O'Brien slaat de plank te vaak mis om geloofwaardig te zijn:
1. "De Paus doet een beroep op de man (sic) om respect te hebben voor menselijke waarden in de uitoefening van zijn seksualiteit”.
Inderdaad, en dat is hard nodig ook, want de verantwoordelijkheid voor anticonceptie ligt bijna altijd bij de vrouw. Moderne, wetenschappelijk onderbouwde en zeer betrouwbare natuurlijke methoden voor geboorteregeling -met dezelfde betrouwbaarheid als de pil, maar dan zonder hormonen en wel op basis van gelijkwaardigheid tussen de seksen, kijk op NFP-Nederland - zie ik in dit verhaal van O'Brien niet terug.
2. "De paus valt terug op het waarschuwen tegen het opwekken van abortus, gedwongen sterilisatie en verplichte geboortebeperking. Deze praktijken zijn laakbaar maar gelukkig zeldzaam."
Ik vraag me af of O'Brien wel eens kranten leest, en China kent, met het kennelijk onbeduidende aantal van meer dan 1 miljard inwoners, waar deze praktijken schering en inslag zijn.
Dr. T.M.A.O.M. Barenbrug - Den Haag
Ik ben het zeer eens met de kritiek van Jon O'Brien op de paus en zijn stellingname in kwesties als gezinsplanning en HIV-bestrijding.
Wanneer ziet de RK-kerk eens in, dat toegang tot middelen van geboortebeperking, zoals condooms en de anticonceptiepil, behoren bij het hedendaagse leven? Het ontzeggen ervan op religieuze gronden zet een enorme rem op het verbeteren van de leefsituatie van de allerarmsten in de wereld. Het bevordert bovendien dat de mondige westerse katholieken de leefregels van Rome met heel veel flinke korrels zout nemen. De kerk boet juist in aan invloed in het Westen. Dat wordt zichtbaar door het leeglopen van de kerken.
Het zou allemaal niet nodig zijn als men in Rome niet zo halsstarrig vasthoudt aan volstrekt verouderde opvattingen.
Wanneer zal dit veranderen? Hoe kunnen wij daaraan meewerken?
Marie-José Bentinck-van Zwieteren - Amsterdam
Reactie plaatsen
Reglement
- Alle reacties worden vóór publicatie door de redactie beoordeeld. Wij behouden ons het recht voor reacties te weigeren of in te korten zonder opgaaf van redenen.
- Een inzending mag maximaal 1000 tekens bevatten en moet goed leesbaar zijn.
- Lees andere inzendingen zodat u in uw reactie niet in herhaling vervalt maar nieuwe argumenten geeft. De reactie moet inhoudelijk zijn en iets waardevols toevoegen aan het artikel. Dus bijvoorbeeld geen agressief taalgebruik.
Terug naar "Verklaring over Caritas in Veritate" | Naar boven
