Van een oliebol en een donker laatje

De Middeleeuwse gilden hebben hun vieringen graag en met grote medewerking van de kerk liturgisch omlijst. En nóg kan het de bezoeker aan kerken in Mediterrane landen treffen hoezeer de ambachten en verenigingen verweven zijn met het kerkelijk leven. Geloof en leven vormen één geheel, dat is ongetwijfeld de grote winst die een dergelijk samengaan oplevert. Dat ook wel eens het zicht op de essentie van de kerkelijke verkondiging verduisterd kan raken, wie zal het ontkennen?  In ons door protestantse hang naar zuiverheid gestempelde kerkelijk leven is in elk geval een zekere terughoudendheid speurbaar, die toeneemt bij elke noordelijke breedtegraad.
Het lijkt er op dat pastoor Vlaar (die van de 'Oranjemis') iets van het Middeleeuwse gildewezen, waar de katholieke kerk zo'n rijke ervaring mee heeft, weer wilde opdelven. Banketbakkers, roofvogels, en inderdaad voetbal, kregen een plaats in de liturgie. Mensen voelden zich betrokken, maar – wie zal het ontkennen? – het zicht op de essentie van de liturgie – de liefde van God, verschenen in Jezus Christus – raakte enigszins verduisterd. De maatregel van het bisdom was mild, eerder een zegen: bezinning in klooster en in Taizé; en zou je menig priester toewensen.

Volkomen overbodig klonk uit het zuiden, maar weinig mediterraans, de gevreesde pastoor Mennen. Had hij het vrouwelijk deel van zijn kerkvolk al voor Mientjes uitgemaakt, nu gaan de mannen er ook aan geloven: de Vlaartjes. “Van de woede van Cor Mennen, verlos ons Heer!”, had ik in een eerdere column geschreven. De inspirator van dit alles is zekere Observatrix, die al eerder had gesignaleerd dat pastoor Vlaar, (overigens áchter in de kerk en ná de viering) was gesignaleerd met een oliebol. O schrik en wee!

Dit alles wordt dan fluks naar Rome gerapporteerd onder de gewichtige titel: Zwartboek. Hopelijk hebben ze daar nog steeds dat laatje dat heel donker en heel groot is, zodat daar de oliebol alsnog geparkeerd kan worden tot het einde der tijden, naast de Mientjes en Vlaartjes van pastoor Mennen.

Marcel Poorthuis

Dr. Marcel Poorthuis is theoloog en werkt aan de Faculteit Katholieke Theologie te Utrecht (Universiteit van Tilburg).