Als een levend lichaam

Over kerk, tegen de achtergrond van 1 Korinthe 12

Foto: Hans Meijer

Wat van buiten een gesloten gebouw lijkt - waar je nietsvermoedend aan voorbij kunt lopen - is van binnen ‘als een levend lichaam’. Dat is kerk. Althans, zo zou het moeten zijn, volgens de apostel Paulus en velen na hem tot op de dag van vandaag. Een lichaam waarvan Jezus Christus, en geen ander, het hoofd is, en waarbij alle ledematen in nauwe verbondenheid en wederzijdse afhankelijkheid elkaar het leven mogelijk maken.

De kerk als levend lichaam is een aansprekend beeld. Als een levend lichaam waarin ieder onderdeel nodig is en gewaardeerd wordt. Als een levend lichaam waarbinnen jijzelf gezicht kunt krijgen, juist door al die anderen. Als een levend lichaam dat in beweging is en toekomst zoekt. Als een levend lichaam dat op zijn beurt weer betrokken is op andere lichamen. En zoals een lichaam voedsel nodig heeft en zorg, heeft een kerkgemeenschap baat bij continuïteit en regelmaat. Een serie rond de kerk als levend lichaam is tegelijk een eerbetoon aan ons eigen lichaam, dat het krachtenspel tussen alle ledematen zo voelbaar maakt.

Nu we in de Dominicus dan toch bezig zijn de visie op ‘kerk’ onder woorden te brengen, geeft Paulus wellicht goede handreikingen. Want als wij, samengekomen onder ‘zomaar een dak’, samen kerk blijken te zijn of willen zijn: wat zeggen we dan? Hoe doen we dat? Wat komt er allemaal bij kijken als je een geloofsgemeenschap bent? Kan je dat zijn op eigen houtje? Hoe verdeel je de taken? Er zijn vele praktische vragen rond dat lichaam, maar deze zijn alleen relevant omdat we een gemeenschappelijke inspiratie delen; Paulus spreekt telkens weer over de Geest, “die alles in allen tot stand brengt”. Dat deze Geest – wat hem betreft – altijd verbonden is met dat ene lichaam (van Christus) dat hem tot voorbeeld was, mag duidelijk zijn.

In deze startserie leggen we een fundament voor een stevig huis, met open deuren en ramen en een vuur om je aan te warmen. Dat zou mooi zijn.

7 september      Met een helder hoofd en een hart vol verwachting

Alvorens in navolgende overwegingen dat schitterende beeld van een ‘levend lichaam’ wordt belicht, is eerst aan de orde waarom dit lichaam anders is dan andere. Wat maakt deze samenkomst op zondag tot kerk, tot geloofsgemeenschap?
Lezing: 1 Kor. 12,1-4 en 12-13 en 27
Overweging: Mirjam Wolthuis 

14 september    Taakverdeling, gaven en ambten

Volgens Paulus moeten vrouwen hun mond houden in de samenkomsten (1K or14,34), maar dat is achterhaald seksisme. Tegenwoordig worden taken verricht naar bereidheid en mogelijkheden. Heeft Paulus nog iets in te brengen rond deze vragen. Wat betekent het bijvoorbeeld als de Geest ten bate van de gemeenschap in iedereen aan het werk is?
Lezing: 1 Kor. 12,4-11 en 28-31
Overweging: Juut Meijer

21 september    Alle 'lichaamsdelen' tellen mee  (1 Kor. 12,14-19)

Oud voor jong en jong voor oud, sterk voor zwak en zwak voor sterk. Waar zo’n onderlinge betrokkenheid is, kun je wel van gemeente spreken. Dat vraagt wat van iedereen. Luisteren bijvoorbeeld, juist als ledematen spreken die nog volop in de groei zijn.
Lezingen door de 12-jarigen
Overweging: Coen Glaser

28 september    Het geheel en de delen

Je kunt zeggen dat een ketting zo sterk is als de zwakste schakel. Maar je kunt ook zeggen dat respect voor de zwakste en het minste de toetssteen is voor een waarachtige gemeenschap. Het is maar hoe je wilt omgaan met het krachtenspel van een groter geheel. Daaronder speelt natuurlijk de vraag of kerk ook een voorbeeld kan zijn in een andere omgang met elkaar, met een andere wereld voor ogen....
Lezing: 1 Kor. 12,20-26
Overweging: Pieter van Hoof