Wat ons beweegt!

Visietekst Vlaamse Basisbeweging/Netwerk 2012

Verspreid over het Vlaamse landsgedeelte vind je maatschappij- en kerkkritische christenen, die actief zijn in parochies en bewegingen; vele anderen komen samen met medegelovigen en/of andersgelovigen in basisgroepen.

Het Netwerk van kritische christenen en basisgroepen heeft als fundamentele doelstelling groepen en individuele mensen met elkaar in verbinding te brengen.

Zoals de naam het zelf uitdrukt, bevordert en ondersteunt ‘basisbeweging’ het ‘netwerken’ tussen deze groepen en mensen en dit op verschillende niveaus: lokaal, nationaal en internationaal.

Naast de gemeenschappelijke visietekst kan noch wil het Netwerk zich op ‘inhoudelijk’ vlak directief opstellen, waardoor de leden van het Netwerk de vrijheid behouden om de gemeenschappelijke visietekst op hun eigen wijze vorm te geven. Het Netwerk wil dus principieel geen overkoepelende organisatie zijn, maar een plaats van uitwisseling van informatie en van ondersteuning in functie van gemeenschap, solidariteit en verankerde spiritualiteit.

Deze gemeenschappelijke keuzes zijn ingebed binnen een traditie. Zo staan we in de lijn van de beweging van Maatschappij- en Kerkkritische Christenen die in de jaren '70 ontstond. In 1987 resulteerde dit in de oprichting van het Netwerk van kritische christenen en basisgroepen. In deze beweging en netwerk hebben vele christenen – persoonlijk, in basisgroepen en ook in parochies – vanaf die dagen elkaar opgezocht en gevonden. Dat doen ze tot op vandaag. Ook wil het Netwerk op zoek gaan naar wegen om dit bijbels kritisch gedachtegoed zoveel mogelijk te verspreiden.

Inspiratie vanuit Jezus van Nazaret

Als hedendaagse christenen blijven we ons bewust oriënteren op de beweging, die van Jezus van Nazaret is uitgegaan. Omdat deze Jezus, die zijn weg ging in de lijn van de bevrijdende tradities van zijn volk en die door de eerste christelijke gemeenschappen Messias werd genoemd, voor ons een bron van inspiratie blijft. Waarom?

• Omdat hij de STEM van bevrijding die via de Tora en Profeten van zijn volk heeft geklonken, op een unieke en consequente wijze heeft belichaamd.
• Omdat hij de bevrijdende weg, die door de heersende wereldorde van zijn tijd  als bedreiging werd ervaren, tot het bitterste en dodelijkste einde is gegaan.
• Omdat hij de weg van Tora en Profeten heeft opengebroken tot een weg voor alle mensen.

Daarom blijft Jezus van Nazareth tot op vandaag voor ons de vertolker in Woord en Daad van JHWH, déze ENE en unieke op menselijkheid bedachte God. Deze weg is ons geschonken als een vrijmakende levensmogelijkheid.

Hedendaagse solidariteit als toetssteen

Als hedendaagse christenen delen wij de vragen en de vreugden, de angsten en de verwachtingen van onze tijdgenoten. In de vele stemmen waar ook ter wereld, die schreeuwen om gerechtigheid, beluisteren wij de STEM van ‘Ik zal er zijn’. De NAAM die Jezus en zijn traditie ons leren. Gehoorzaamheid aan die STEM brengt ons op de weg van vrede en verzoening. In het  Eerste en Tweede Testament is de solidariteit met de verworpenen der aarde de toetssteen bij uitstek voor onze trouw en betrouwbaarheid.

Creatieve trouw aan tradities

In de loop van de voorbije twintig eeuwen is deze uitdagende weg via een veelheid aan tradities tot ons gekomen. Vandaag krijgen wij de opdracht om er in creatieve trouw en in grote verscheidenheid vorm aan te geven. We staan in deze keuze niet alleen. We weten ons  verbonden met al wie ons wereldwijd zijn voorgegaan op deze weg van creatieve solidariteit.

Positief én kritisch tegenover de eigen tijdsgeest

1. De wereld van vandaag verschilt grondig van die van de vorige decennia. De dynamiek van secularisering die uit de Verlichting voortkwam, heeft zich krachtig doorgezet. Ook al vertonen ze soms uitwassen, toch kunnen en mogen de verworvenheden van de Verlichting niet meer straffeloos ongedaan worden gemaakt. Want we kunnen alleen maar gelukkig zijn omwille van de fundamentele waarden: de positieve erkenning van de menselijke autonomie; het vertrouwen in de mogelijkheden van de mens om aan een ‘andere’ wereld mee te werken; de fundamentele gelijkwaardigheid van alle mensen (vrouwen en mannen, zwarten en blanken, homo’s en hetero’s, enz…); de vraag naar democratische structuren, ook in de kerken, die allerlei hiërarchische tradities en een eenheidsdenken in vraag stellen.
2. Onze samenleving is bovendien  multicultureel en multireligieus. Dat heeft de ogen van  christenen met een open geest geopend voor de ‘vele wegen naar de waarheid’.
3. Bij jongeren is de vervreemding van het christelijk gedachtegoed zó groot dat onze vanzelfsprekend geachte religieuze taal volkomen onbegrijpelijk is geworden zodat een hertaling vanuit de hedendaagse context zich opdringt om de boodschap opnieuw verstaanbaar te maken.

Onze gemeenschappelijke basis

Als hedendaagse christenen kiezen we voor de volgende gemeenschappelijke wegen. Deze wegen verbinden ons met elkaar, over de grenzen van onze onderlinge verscheidenheid heen:

1. gemeenschap:
   In een maatschappij die individualiseert en verkruimelt, kiezen wij voor gemeenschap en verbondenheid. Wij geven de voorkeur aan een democratisch boven een hiërarchisch samenlevings- en kerkmodel. Als bewuste en mondige gelovigen blijven we daarom kiezen voor het kerkmodel van Vaticanum II: een kerk als volk van God én dienst aan de wereld.
2. verankerde spiritualiteit:
   In een samenleving die liever vergeet dan gedenkt en in een kerk die vaak liever over de maatschappelijke realiteit heen praat, kiezen wij in de lijn van een bevrijdende Bijbellezing voor een verankerde spiritualiteit. Deze zoekt naar een evenwicht tussen strijd en inkeer, tussen mystiek en verzet. Deze bewuste positieve keuze maakt dat we niet anders kunnen dan ingaan tegen alle neoliberale stromingen in de samenleving en de vele restauratieve tendensen in de kerk.
3. solidariteit:
   In een wereld van economische concurrentie die uitbuiting organiseert en zwakken uitsluit, kiezen wij voor een sociale praktijk aan en met de basis, die gericht is op structurele verandering en rechtvaardigheid en niet alleen op caritatieve zorg. Geïnspireerd door de Bijbelse verwachting van het Rijk Gods blijven we opmerkzaam voor de tekenen van de tijd en zoeken we actief mee naar antwoorden op de fundamentele uitdagingen van deze tijd.

De Vlaamse Basisbeweging/Netwerk