Samenvatting

Aanwezig waren ruim 50 vertegenwoordigers van vele verschillende parochieverbanden; van Twente tot Salland, van Betuwe tot Achterhoek, van Utrecht tot Vecht en Venen. Na een korte bezinning opent Cees van Middelaar de bijeenkomst en heet alle aanwezigen van harte welkom. Cees vertelt dat hij meerdere malen is benaderd door vicaris Hoogenboom, met het dringende/dwingende verzoek de bijeenkomst af te gelasten. Er is besloten toch bijeen te komen en zowel bisschop, vicaris en dekens waren van harte uitgenodigd.

Nadat iedereen zich kort heeft voorgesteld, schetst Gerrit Tijmensen de aanleiding van deze bijeenkomst. Hoewel niet op eigen initiatief, maar met het oog op de problemen in de personele bezetting zijn vijf jaar geleden de parochies overgegaan tot het oprichten van parochieverbanden. Veluwe Vallei is een goed functionerend parochieverband, waarin iedere parochie zijn zelfstandigheid en eigenheid kan behouden. Deze eigenheid en zelfstandigheid waren ook de pijlers waarop het parochieverband is gebouwd. Met bisschoppelijk goedkeuring is toen vastgelegd dat de parochies niet tot een fusie zouden hoeven overgaan.

Hoewel we de problemen van het bisdom erkennen, kunnen we ons niet vinden in de geboden ‘oplossing’. Veluwe Vallei is ervan overtuigd dat de motivatie en betrokkenheid van de kleine parochiegemeenschappen ernstig zullen terugnemen. De kleine, maar krachtige parochies zijn van groot belang binnen de plaatselijke gemeenschappen en hebben ook een belangrijke maatschappelijke functie.

Daarnaast zijn er voor de financiële problemen van het bisdom andere oplossingen te bedenken. Daarin wil het parochieverband graag meedenken.

Om die redenen heeft Veluwe Vallei verschillende malen geprobeerd in contact te komen met de bisschop en bisschopsstaf. Dit wordt keer op keer door het bisdom genegeerd. Deze wijze van communicatie door het bisdom getuigt van geen enkel respect voor de parochiebestuurders en de parochies.

Ons voorstel is om een parochieverband zelf het moment van fusie te laten bepalen. Op het moment dat men daar aan toe is, wordt het ook gedragen door de parochiegemeenschappen. Eén oplossing voor zo’n diversiteit aan parochies blijkt niet mogelijk. In het parochieverband Veluwe Vallei is afgesproken dat wanneer de fusie toch zonder overleg zal worden doorgedrukt, dit gaat gebeuren zonder de bestaande parochiebesturen. De parochies besturen vanuit de grondgedachte van het Evangelie, nl. de zorg voor de ander en de omgeving.

Er ontspon zich een waardevol gesprek waarin meningen, gevoelens en ideeën gedeeld werden. Uiteindelijk werd besloten tot het opstellen van een verklaring richting de bisschop:

Monseigneur

Hierbij berichten wij u dat hedenavond, donderdag 12 juni 2008, ruim 50 bestuurders afkomstig uit brede geledingen van het aartsbisdom in Putten bijeen zijn.

1. Wij spreken onze grote zorg uit over de consequenties van het fusiebesluit voor de bestaande parochieverbanden en parochies.
2. Wij zijn teleurgesteld in het totale gebrek aan communicatie.
3. Wij zijn bereid tot constructief mee te denken over wat in het belang is voor onze lokale geloofsgemeenschappen.

Gaarne uw inhoudelijke reactie voor 1 juli a.s.

Met vriendelijke groet,
alle aanwezigen

De gehele vergadering gaat akkoord met de volgende verklaring:

Afgesproken is dat wanneer er geen reactie komt, we de basis willen verbreden. In ieder geval worden dan alle parochieverbanden weer bij elkaar geroepen om vervolgstappen te bespreken. Bovengenoemde verklaring is dezelfde avond, met een verzoek tot een leesbevestiging, nog gemaild naar het bisdom. Het verslag van de bijeenkomst incl. de namen van de aanwezige parochieverbanden is ook naar het bisdom en de dekenaten gestuurd.

Tot op heden, 15 juni, is nog geen reactie, ook geen leesbevestiging, van het bisdom ontvangen.

Dit voortgangsverslag m.b.t. het fusiebesluit wordt zoveel mogelijk geplaatst in de parochiebladen van alle parochies van ons parochieverband.

Namens alle parochies van PV Veluwe Vallei,
Irene Heijnen – secretaris

Brief van het parochieverband Veluwe Vallei

Aan Monseigneur W. Eijk en de Bisdomstaf van het aartsbisdom Utrecht,
Maliebaan 38 – 40
3581 CR Utrecht.

Putten, juni 2008

Hoogwaardige Excellentie,

Al eerder hebben we als parochieverband Veluwe Vallei een beroep op u gedaan om tot een overleg te komen op bestuurlijk niveau over de fusieplannen van het aartsbisdom. Tot nu toe heeft u daar nog niet op gereageerd. Dat doet ons, als enthousiaste vrijwillige bestuurders, oprecht verdriet.

Wij gaan voor levensvatbare plaatselijke geloofsgemeenschappen voor nu en in de toekomst. Dat is geen eenvoudige opgave, maar wij zijn actief in het zoeken naar en vormgeven van activiteiten die betrokkenheid van de plaatselijke parochies vergroten. Daarmee willen wij verder gaan en zijn vanuit die optiek tegen de plannen zoals ze nu door u worden voorgesteld.

Onze bezwaren tegen de opgelegde fusie van onze parochies zijn al eerder genoemd. De belangrijkste zijn:

• Geen of veel minder motivatie voor lokale bestuurders.
• Geen beschikking over de eigen middelen (vermogen) en geldstromen van de parochie.
• Minder flexibel.
• Afnemende participatie door parochianen, zeker ook financieel
• Geen kwantitatieve of kwalitatieve verbetering van het pastoraal team.
• Geen inspraak of overleg over het nut, noodzaak of het te kiezen organisatiemodel.
• Daarnaast wordt de schaalgrootte van deze fusieparochies zo groot dat het administratieve beheer professioneel moet worden uitgevoerd. Voor onze regio betekent dat waarschijnlijk dat er een gekwalificeerde fte bijkomt, met alle kosten van dien.

Het Bisdom noemt daartegenover een aantal in haar ogen dringende redenen:

• Veel parochieverbanden (schijnen) onvoldoende te functioneren.
• De vele vergaderingen zijn voor het team, m.n. de pastoor, niet bij te benen.
• Bestuurskracht van besturen is te gering.
• Financiële voordelen.
• Grotere eenheden kunnen meer?

Wij hebben al eerder aangegeven dat ook wij inzien dat moeilijke situaties binnen parochies en parochieverbanden voor kunnen komen. Daarvoor kan een fusie een goede oplossing zijn.

Echter er is een grote variatie in de situatie per parochieverband. Waar er geen evidente noodzaak is tot een fusie om structurele problemen op te lossen, zijn de door ons geconstateerde nadelen groter dan mogelijke voordelen. Vandaar dat wij willen pleiten voor een, eventueel in overleg met het bisdom, op het parochieverband toegesneden pakket aan organisatorische oplossingen.

Hiermee wordt tegemoet gekomen aan door het bisdom genoemde wensen en kan de gewenste bestuurlijke kracht per parochieverband gerealiseerd worden. Binnen ons parochieverband zijn daarvan op basis van zichtbaar nut en effect al een groot aantal voorbeelden gerealiseerd gedurende de laatste twee jaar: liturgisch rooster, kerkbladen, website, gecentraliseerde personeelsadministratie.

Ons parochieverband ziet op dit moment de nadelen en het afbreukrisico voor onze regio als zo groot dat zij het ongewenst vindt het fusiemodel in te voeren.

Wij gaan er voor, een aantal van de mogelijke voordelen zo dicht mogelijk te benaderen door verdere afspraken binnen het parochieverband te maken

Met enige souplesse ten aanzien van de organisatorische mogelijkheden van de zijde van het bisdom kunnen we dan dicht bij elkaar komen en kan verdere escalatie voorkomen worden.

Wij doen een dringend beroep op u, Mgr. Eijk, als onze bisschop, om deze uitgestoken hand te waarderen en in te gaan op onze uitnodiging voor een gesprek en open te staan voor varianten op het organisatiemodel/fusiemodel.

Namens het gehele parochieverband Veluwe Vallei,
Irene Heijnen, secretaris

Bij de Uitnodiging die het parochieverband Veluwe Vallei aan alle bestuurders van parochieverbanden in het aartsbisdom Utrecht had doen uitgaan voor de bijeenkomst op 12 juni 2008, waren de twee volgende bijlagen toegevoegd.

Brief aan de Aartsbisschop en de bisdomraad van het Aartsbisdom Utrecht

Betreft: decreet met betrekking tot fusies van de parochies.
Nijkerk, 25 februari 2008

Hoogwaardige excellentie Mgr. Dr W. J.Eijk,

In oktober 2007 heeft de Bisdomraad een besluit genomen waarbij alle parochies binnen de parochieverbanden van het aartsbisdom over twee jaar moeten fuseren tot één parochie. Het parochieverband Veluwe- Vallei heeft daar direct per brief op gereageerd. In deze brief hebben wij ons verdriet en onze verontrusting over dit eenzijdige besluit aangegeven, temeer omdat onze parochies bij het aangaan van ons parochieverband in 2005 uitdrukkelijk hebben vastgelegd dat fusie niet aan de orde is en dit is ook met het bisdom afgesproken!

Namens het bisdom heeft deken Henk Bloem over dit besluit op I februari jl. een gesprek met de stuurgroep van ons parochieverband gevoerd. Mede door brieven en een inleiding van Mr. P. Stassen bij het Dekenaat is ons meer duidelijk geworden over de visie van het bisdom met betrekking tot dit onderwerp.

Wij delen die visie ten aanzien van ons parochieverband niet. Daarnaast stoort ons in hoge mate de wijze waarop het bisdom met de materie omgaat. Hiermee worden de vele (bekwame) bestuurders, die bestuurlijke verantwoordelijkheid nemen voor hun individuele parochies en voor het parochieverband, totaal genegeerd.

Ook wij onderkennen dat er een aantal stevige problemen zijn, niet op de laatste plaats bij het bisdom zelf, ook bij individuele parochies en bij parochieverbanden. Een ons inziens verstandige procesgang is dan ook om met de parochies en de parochieverbanden in beraad te gaan en vast te stellen welke problemen zich wáár voordoen en welke oplossingsrichtingen er mogelijk zijn. Dat kunnen meerdere oplossingen en modellen zijn al naargelang de aard van de problematiek en waar deze zich voordoet. Daarmee zal er draagvlak ontstaan voor de ook dán nog ingrijpende maatregelen en kan er maatwerk per regio geleverd worden.

Als het besluit tot gedwongen fusie onverkort doorgezet wordt zal dat, in ieder geval in ons parochieverband, leiden tot het afhaken van nu actieve bestuurders en vrijwilligers en ook tot een belangrijke teruggang in de (nu nog stijgende) financiële inkomsten, met daarbij een (versnelde) neerwaartse spiraal van de bestaande geloofsgemeenschappen.

De besturen van de individuele parochies en de stuurgroep van het parochieverband Veluwe-Vallei zijn bereid mee te werken aan een oplossing van de grote financiële problemen bij het aartsbisdom en ook mee te werken aan haalbare efficiencyverbeteringen binnen de huidige structuur. De besturen en de stuurgroep wensen niet mee te werken aan een fusie die wij als zeer negatief beschouwen voor onze parochies.

Wij zijn van harte bereid om met U in overleg te treden over een haalbare oplossing en de weg daar naar toe.

Namens het gehele parochieverband Veluwe Vallei,
Irene Heijnen, secretaris

- o - o - o - o - o -

Zienswijze Parochieverband Veluwe Vallei met betrekking tot fusiedecreet

Het parochieverband Veluwe Vallei bestaat nu 3 jaren. We zijn er in geslaagd om een tot een goed samenwerkend verband te komen.

• Er is een prima basis voor het pastoraal team om de werkzaamheden over alle 8 parochies uit te voeren.
• Er is een goede en open financiële regeling getroffen ter bekostiging van het pastoraal team.
• Er zijn voorzieningen getroffen voor de ondersteuning van het parochieverband en het team, hetgeen is gedelegeerd aan de parochie Leusden.
• Er is ten behoeve van de taakvervulling van het pastoraal team een vergaande afstemming van de liturgische vieringen gekomen, met een drastische vermindering van het aantal vieringen op de zaterdagavonden.
• De parochies hebben de financiële lasten naar draagkracht verdeeld.
• De parochies wisselen op een inspirerende manier ervaringen en kansen uit om het functioneren van de deelnemende parochies te verbeteren.
• De eigen identiteit en betrokkenheid van iedere parochie is overeind gebleven en blijkt een doorslaggevende factor voor de plaatselijke betrokkenheid.
• De zorg, zeggenschap en het beheer over de eigen bezittingen van de parochie zijn van groot belang voor die betrokkenheid, ook in financiële zin.

Wij zien als grote nadelen van een mogelijke gedwongen en opgelegde fusie:

• Geen of veel minder motivatie bij bestuurders en vrijwilligers om zich in te zetten voor een bestuur op afstand.
• Een grote terugval in de financiële bijdragen per parochie.
• Een slechter contact met overheden en plaatselijke maatschappelijke en kerkelijke organisaties.
• Minder flexibel kunnen reageren op plaatselijke kansen, ideeën en activiteiten. Grote terugloop van de participatie door parochianen, men wil zich wel inzetten voor het lokale maar zal niet snel naar andere plaatsen gaan. NB de afstand tussen de uiterste parochies is wel 40 km.
• De kwantiteit en kwaliteit van het team verandert er niet mee.
• Een negatieve spiraal voor onze geloofsgemeenschappen wordt versterkt.

Hoe zien wij de toekomst:

• Wij wensen als volwassen en volwaardige bestuurders van onze parochies erkend worden. Velen zijn ook als ervaren bestuurders in andere (grote) organisaties actief.
• Wij willen dat afspraken die met het aangaan van het parochieverband zijn gemaakt worden gerespecteerd.
• We zijn bereid te praten over de oplossing van de financiële problemen bij het bisdom.
• We zijn bereid om vanuit de huidige structuur mee te denken, indien gewenst, over efficiencyverbeteringen ten behoeve van het functioneren van het pastoraal team. Dit moet zich dan uiten in een grotere beschikbaarheid voor het veldwerk door het team.
• Indien IT oplossingen een verantwoorde bijdrage kunnen leveren aan een efficiënt contact tussen parochies en bisdom, willen we daarin participeren.
• Indien een van onze deelnemende parochies het in organisatorisch of financieel opzicht niet kan bolwerken willen samen zoeken naar passende oplossingen.
• Wij willen als individuele parochies zelf ons vermogen en bezittingen beheren en ons eigen budget bepalen, met in acht neming van de afspraken voor het functioneren van het parochieverband.
• Wij wensen niet mee te werken aan een fusie die wij als een afbraakproces zien van wat in generaties is opgebouwd.

Parochieverband Veluwe-Vallei is een samenwerkingsverband tussen de arochies De Goede Herder uit Ermelo, H. Maria Zuivering uit Putten, t. Catharina uit Nijkerk, St. Paulus uit Hoevelaken, St. Catharina uit Barneveld/Voorthuizen, St. Jozef uit Achterveld en St. Jozef uit Leusden.