25/11/10
Ontwikkelingshulp gaat terug naar jaren vijftig
Ontwikkelingssamenwerking is aan modernisering toe. De plannen van het nieuwe kabinet doen echter het ergste vrezen. Het ziet ernaar uit dat we terugvallen naar de jaren vijftig door het vooropstellen van het eigenbelang. VVD-leider Mark Rutte en zijn CDA-collega Maxime Verhagen laten in hun regeerakkoord zien dat ze goed hebben begrepen dat Nederland 70 procent van zijn welvaart in het buitenland verdient. En dat opsluiten achter de dijken betekent dat we onszelf in de voet schieten. Echter, samen met Wilders’ adagium om vooral de Nederlandse belangen te beschermen (eigen volk eerst) zijn we met dit kabinet terug in koloniale verhoudingen, waar de rest van de wereld vooral wordt gezien als wingewest voor onze eigen welvaart.
Dat begint al in Europa. Allereerst het terugeisen van een miljard euro omdat niet wordt voldaan aan het criterium dat het ons vooral meer moet opleveren dan we er zelf in investeren. Europa mag niet groeien, want het aanhaken van Kroatië, Bosnië of Macedonië zal ons meer kosten dan het oplevert. En geen verdere overdracht van verantwoordelijkheden naar Europa. Rutte c.s. zijn veel te bang dat daar niet vanuit Nederlands, maar vanuit breder Europees belang wordt gedacht. Voor het buitenlands beleid wordt dus het Nederlands belang in enge zin leidend. De aanvoerlijnen van energie en grondstoffen (maar niet van mensen) moeten voor onze economische motor open blijven. Dat is het belangrijkste adagium. Daarom moet het Nederlands bedrijfsleven een belangrijkere rol krijgen in ontwikkelingssamenwerking. Er moet tenslotte wat te verdienen zijn.
De plannen van de nieuwe machthebbers staan in het teken van de nostalgie, het oog gericht op het verleden en de rug naar de toekomst. Denken Rutte en de zijnen nu werkelijk dat Nederland een serieuze rol kan spelen in het buitenland, zonder te opereren vanuit het besef dat alleen een stevig Europa in staat is tegenwicht te bieden aan de VS en de opkomende machten van China, India en Brazilië? Of dat we terug kunnen keren naar koloniale tijden als het gaat om het veiligstellen van de aanvoer van olie uit Angola, koper uit Zambia en coltan uit Congo? Het is naïef te denken dat een nieuwe generatie ons rustig voor een appel, een ei en wat smeergeld toegang blijft geven tot haar natuurlijke hulpbronnen. Laat staan dat we het daarbij van de Chinezen winnen. Het is een illusie te denken dat meer ruimte voor het bedrijfsleven in ontwikkelingssamenwerking op korte termijn veel geld zal opleveren. Natuurlijk zijn bedrijvigheid en werkgelegenheid grote uitdagingen voor ontwikkelingssamenwerking in de toekomst. En het Nederlandse bedrijfsleven kan er een rol in spelen, maar dan een dienende rol om lokaal bedrijfsleven te versterken. Dat kan zeker win-win-uitkomsten opleveren, maar niet direct voor het Nederlands bedrijfsleven.
Het is positief te noemen dat het kabinet het WRR-rapport ’Minder pretentie, meer ambitie’ tot uitgangspunt van het beleid wil maken. Daarin staan verstandige dingen, bijvoorbeeld dat in de tegenwoordige wereld alleen gemeenschappelijk eigenbelang ons verder brengt. Er wordt aandacht gevraagd voor onderwerpen die in de visie van de regering-Rutte ontbreken: verantwoorde exploitatie en beheer van grondstoffen, de belastingontwijking vanuit ontwikkelingslanden naar belastingparadijzen, het opkopen van grote stukken land in Afrika door grote internationale ondernemingen. Neem het WRR-rapport serieus.
René Grotenhuis
René Grotenhuis is algemeen directeur van Cordaid. Deze bijdrage verscheen op de Podiumpagina van dagblad Trouw op 21 oktober 2010.
Reactie plaatsen
Reglement
- Alle reacties worden vóór publicatie door de redactie beoordeeld. Wij behouden ons het recht voor reacties te weigeren of in te korten zonder opgaaf van redenen.
- Een inzending mag maximaal 1000 tekens bevatten en moet goed leesbaar zijn.
- Lees andere inzendingen zodat u in uw reactie niet in herhaling vervalt maar nieuwe argumenten geeft. De reactie moet inhoudelijk zijn en iets waardevols toevoegen aan het artikel. Dus bijvoorbeeld geen agressief taalgebruik.
