29/9/08
Stuurloos ronddobberen?
Een brief van Paulus
Een brief overbrugt een afstand. Maar ook de tijd? Er zijn de eerste lezers in de eerste eeuw na Christus en vandaag, bijna tweeduizend jaar later, zijn wij het misschien die deze brief proberen te lezen. Zal dit communicatiemiddel opnieuw een relatie, een communie (!), weten te stichten tussen de schrijver van toen en onze gemeente van nu?
In deze brief aan de heiligen en gelovigen te Efeze, een belangrijke havenstad en knooppunt tussen oost en west, beschrijft Paulus zichzelf als 'apostel van Christus Jezus' (Ef l,l), als 'dienaar van het evangelie'(3,7), als 'de minste van alle heiligen' (3,8), als 'gezant' (6,20), maar bovenal als ‘gevangene van Christus Jezus' (3x: 3,1; 4,1; 6,20). En dat laatste heeft een dubbelzinnige betekenis.
Allereerst zit Paulus letterlijk in de gevangenis. Het is hem driemaal overkomen: in Efeze, in Caesarea en in Rome. Vanuit welke gevangenis schrijft hij deze brief? Tot drie keer toe is deze rondreizende predikant gearresteerd, omdat hij de rust en de staatsveiligheid in gevaar bracht. Zijn boodschap is blijkbaar zo verrassend en revolutionair dat de gemoederen hoog oplaaien. Hij belandt als onruststoker in de gevangenis om zo deze nieuwe beweging in discrediet te brengen.
Vervolgens noemt Paulus zichzelf een gevangene van Christus Jezus. Alsof hij onverbrekelijk geboeid is door de nieuwe werkelijkheid die in Christus aan de dag treedt, op ons toekomt. Paulus was als Farizeeër en wetgeleerde een fel bestrijder van de beweging die na de moord op rabbi Jezus van Nazareth op gang kwam. Te vuur en te zwaard stond hij pal voor de orthodoxie van het toenmalige Jodendom. Hij wordt letterlijk en figuurlijk uit zijn hengsels getild vlak voor de poort van Damascus. Een verblindende ervaring: licht en een stem: 'Saul, waarom vervolg jij mij?' (Hand 9,4). Wie jij haat, heeft jou lief. Een omslag van 180 graden. De bestrijder wordt een belijder en de apostel van de volken. Want in Christus schijnt 'het licht voor de volken' (Jes 49,6).
Geboeid door Christus, als tegenstander en voorstander, maar vooral geraakt door het geheim van Gods genadevolle toenadering in Jezus Christus, waardoor Israel en de volken opnieuw tot leven zijn gewekt, uit de doden zijn opgewekt. Christus is voor Paulus de hoeksteen van een nieuw en bewoonbaar mensenhuis (oecumene), de nieuwe mens/adam die zichtbaar wordt in de gemeente, in de kerk als lichaam van Christus, waar de scheidsmuur tussen joden en anderen (volken) is afgebroken, waar de oude mens wordt afgelegd en de nieuwe mens wordt aangereikt. Voor dit goede nieuws stelt Paulus zijn leven in de waagschaal en trekt hij de wereld door, als het moet per brief uit de gevangenis.
Een brief van lang geleden, geschreven in een taal van toen, vol beelden en metaforen en een thema dat ook ons kan aanspreken.
Hoogst actuele vragen:
- wie bezielt de gemeente, de ecclesia, de kerk?
- welke taak mag zij vervullen?
- waartoe is zij geroepen?
- wat is haar geheim, haar mysterie?
Een brief om ons te bemoedigen. Die wakker wil roepen. Die een appèl doet op een verlangen diep in ons verborgen. Kom en lees !
zondag 12 oktober Lofzang zet de toon
Efeziërs 1
Overweging: Jarek Kubacki
zondag 19 oktober Scheiding voorbij
Efeziërs 2
Overweging: André Wesche
zondag 26 oktober Vrijmoedige gemeente
Efeziërs 3
Overweging: Henk Hillenaar
zondag 2 november Niet langer onmondig
Efeziërs 4
Overweging: Juut Meijer
In deze dienst gedenken wij onze doden
zondag 9 november Schouwspelers van God
Efeziërs 5
Overweging: Niek Schuman
zondag 16 november Zoek uw kracht
Efeziërs 6
Overweging: Mirjam Wolthuis
Er valt over de brief van Paulus aan de Efeziërs veel meer te zeggen dan een preek ruimte biedt. Daarom iedere maandag een voortzetting van de dienst door een leerhuis met de spreker van de afgelopen zondag.
Data: maandag 13 oktober André Wesche (een voorbeschouwing)
maandag 27 oktober Henk Hillenaar
maandag 3 november Juut Meijer
maandag 10 november Niek Schuman
maandag 17 november Mirjam Wolthuis
Plaats en tijd: pastorie, Spuistraat 12, Amsterdam, 20.00-22.00 uur
Opgave/informatie: Mirjam Wolthuis (023-529.6371)
Reactie plaatsen
Reglement
- Alle reacties worden vóór publicatie door de redactie beoordeeld. Wij behouden ons het recht voor reacties te weigeren of in te korten zonder opgaaf van redenen.
- Een inzending mag maximaal 1000 tekens bevatten en moet goed leesbaar zijn.
- Lees andere inzendingen zodat u in uw reactie niet in herhaling vervalt maar nieuwe argumenten geeft. De reactie moet inhoudelijk zijn en iets waardevols toevoegen aan het artikel. Dus bijvoorbeeld geen agressief taalgebruik.
