24/9/11
Smeltende kazen, hete nachten en daarna is er de liefde
Het is zomer, vakantie. Op het strand likken de golfjes het vochtige zand. En terwijl uw partner even weg is, vraagt u zich af: de seks wordt minder, betekent dit dat het niet goed gaat met mijn relatie? Als een koudbloedig reptiel probeert u op te warmen in de zon.
Stellen we allereerst vast dat seks zonder liefde mogelijk is. Puur een kwestie van hormonen. Iemand kan op een feestje een onbekende ontmoeten, er springt een vonk over en ze gaan met elkaar naar bed – al hoeft dat niet in een bed te zijn. Tegen de koelkast schijnt ook te kunnen.
Na de seks is er weinig aantrekkingskracht meer en ze zien elkaar nooit meer terug. Maar het is ook mogelijk dat de betrokkenen door die seksuele beleving nieuwsgierig worden naar meer van de ander. Dat kan het begin zijn van een liefdesrelatie.
Meestal gaat het andersom. Je begint iets voor iemand te voelen en vraagt die voor een avondje uit, en nog eens. En maar kwekken. Zo groei je beiden naar het moment toe waarop je ‘het doet’. Dit onpersoonlijke ‘het’ verwoordt treffend de instinctieve seksuele drang die ergens buiten ons om gaat en soms als knap lastig wordt ervaren.
Vroeger kreeg zo’n aanloopperiode de rituele vorm van een drietrapsraket: verkering, verloving en huwelijk. Maar u moet niet denken dat oma en opa tot het laatst toe met seks gewacht hebben. In hun tijd waren er opmerkelijk veel hooizolders.
Het volgende wilt u niet horen, maar ik zeg het toch: liefde en seks beginnen meestal als een vorm van masturbatie. We hebben onszelf lief via de ander. De oude Grieken verhalen dat mensen door Zeus in twee helften werden verdeeld en sindsdien op zoek zijn naar hun ‘wederhelft’, om weer heel te worden. Popsongs wemelen van teksten als ”Zonder jou kan ik niet leven” en “Jij bent een deel van mij”. Dit is het smeltkaasstadium van een relatie, waarin lastige verschillen oplossen.
Als in de loop der tijd de ander echter onherroepelijk van ons blijkt te verschillen, kunnen we ons bedreigd gaan voelen. De wederhelft wordt een onwederhelft. Waar blijft de eenheid? Wat heb je nog met elkaar?
Vaak lossen we dit op door van de ander een ouderfiguur te maken. Die is ook anders maar toch vertrouwd. Je maakt van je vrouw je moeder of van je man je vader. Het gevolg is slappe seks. Want – schei uit zeg – met je vader of je moeder ga je niet naar bed.
Zo krijgen we de volgende situatie: je houdt van je partner zonder seks en hebt seks met iemand van wie je niet houdt, zoals een prostituee. Een andere mogelijkheid is dat seks met een ander uitgroeit tot een nieuwe relatie (zie boven bij ‘koelkast’).
Daarvoor zijn we vatbaarder als we ons klein en niet gezien voelen – het gevolg van onze hobby om onze partner in een ouderfiguur te veranderen. In dezelfde beweging manoeuvreren we onszelf immers in de kindrol. Als een vreemde dan interesse in ons toont, gaat alles blozen en tintelen terwijl de sappen stromen: we voelen ons ‘eindelijk gezien’ of ‘eindelijk echt begrepen’ Totdat we ook de man of vrouw tot ouderfiguur bombarderen en dan begint het verhaal van voren af aan.
Alleen een openbaring kan ons hieruit redden. De ochtend dat je wakker wordt naast een partner die een vreemde is geworden, is genade. Het is de kans voor een groei naar een volgende fase in de liefde. Je kunt gaan beleven dat je hem of haar oneindig meer lief krijgt dan in het begin, toen alles nog smeltkaas was en hete nachten. Eindelijk ontmoet je de ander als de ander – een wonder. Daarmee word je ook spannender voor elkaar, wat goed is voor de seks. Geen speeltje uit de seksshop kan daar tegenop.
En als in de loop van de jaren de seksuele passie minder wordt? Na de onrust van de hormonen blijft de kalme gloed van een liefde die zich permanent verdiept en verbreedt. Want in de ander houd je van een vreemde die wezenlijk aan je blijft ontsnappen – als een gezant van de werkelijkheid van God
Niet alleen onze partner maar de hele wereld kunnen we dan anders gaan zien. We worden ‘geopend’ zegt George Fox, stichter van de Quakers. De doodse sluier van gewoonte, egoďsme en angst valt weg en alles verschijnt in een nieuw licht. Deze openende ervaring is de bron van de lofprijzing van psalmdichters en heiligen, van de originele werken van kunstenaars en de verrassende inzichten van onderzoekers en filosofen.
Dus minder seks hoeft zeker niet te betekenen dat uw relatie kwakkelt. Geniet u dus onbezorgd van het strand, de zon en de zee.
Waar blijft uw partner eigenlijk?
Jean-Jacques Suurmond
Dr. Jean-Jacques Suurmond is geestelijk verzorger en columnist van Trouw. In dit dagblad (www.trouw.nl) schreef hij op 2 augustus 2011 bovenstaande tekst in zijn wekelijkse column. Zie ook www.jean-jacquessuurmond.nl.
Reactie plaatsen
Reglement
- Alle reacties worden vóór publicatie door de redactie beoordeeld. Wij behouden ons het recht voor reacties te weigeren of in te korten zonder opgaaf van redenen.
- Een inzending mag maximaal 1000 tekens bevatten en moet goed leesbaar zijn.
- Lees andere inzendingen zodat u in uw reactie niet in herhaling vervalt maar nieuwe argumenten geeft. De reactie moet inhoudelijk zijn en iets waardevols toevoegen aan het artikel. Dus bijvoorbeeld geen agressief taalgebruik.
