29/3/09
Verklaring bij de tachtigste verjaardag van het Verdrag van Lateranen
Tachtig jaar geleden tekenden de Heilige Stoel en de Italiaanse regering een overeenkomst die een wettelijke status toekende aan het gebied dat we kennen als Vaticaanstad. Sindsdien hebben verschillende pausen de politieke invloed van dit kleine gebiedje uitgebreid en zodoende erkenning en invloed bij de Verenigde Naties en andere internationale instituten verworven. De verjaardag geeft ons gelegenheid om de rol die het Vaticaan, of de Heilige Stoel, speelt in de huidige wereld en vooral bij de VN eens nader te bezien.
De Heilige Stoel is als niet-lidstaat permanent waarnemer bij de Verenigde Naties. Ze is het enige lichaam met zo’n status sinds Zwitserland volledig lid werd in 2002. Deze status verleent de Heilige Stoel staatsprivileges bij de VN, zoals het recht om het woord te voeren en te stemmen bij VN-conferenties. Geen enkele andere religieuze instelling heeft deze verheven status; andere religieuze instellingen daarentegen nemen slechts deel in de VN als NGO’s. Maar erger is dat de Heilige Stoel bij deze vergaderingen vertegenwoordigd is door haar bestuurlijke hogere echelons wier oordelen op geen enkele manier de mening representeren van de meer dan één miljard katholieken over de hele wereld. Als anderen de politiek van het Vaticaan aanvechten, wijzen de vertegenwoordigers van de kerkelijke hiërarchie zulke bezwaren als antikatholiek of antireligieus van de hand.
Het is interessant om te bezien hoe de aanspraken van de Heilige Stoel op zijn wettelijke status als staat afhankelijk van de omstandigheden veranderen. In de afgelopen jaren heeft de Heilige Stoel, als dat zo uitkwam, die status zowel geclaimd als afgewezen. Recent, en bijna gelijktijdig, claimde de Heilige Stoel zijn positie als soevereine staat om zo diplomatieke onschendbaarheid af te dwingen tegen claims over seksueel misbruik in de Verenigde Staten, terwijl ze tegelijkertijd haar staat-zijn ontkende om zo medewerking te kunnen weigeren aan het Internationale Hof van Strafrecht. Vaak, bij ontkenning van zijn soevereiniteit als staat, beroept de Heilige Stoel zich op zijn status als religieuze instelling en vraagt daarbij om toepassing van de First Amendment van de Amerikaanse Grondwet om zo de handelwijze van de kerk te rechtvaardigen na een aanklacht dat de kerkelijke hiërarchie beschuldigingen van seksueel misbruik verkeerd had behandeld.
Er bestaat geen twijfel over het feit dat de Rooms-Katholieke Kerk belangrijke bijdragen heeft geleverd aan het welzijn van katholieken en niet-katholieken in de gehele wereld via het opzetten van vele broodnodige sociale diensten. Als de VN en andere instellingen echter de positie van het Vaticaan als staat zouden herzien, zou dat niet betekenen dat de ontegenzeggelijk goede werken van de katholieke kerk daarmee zouden stoppen. De mogelijkheid bestaat zelfs dat ze in belang zouden toenemen omdat er dan een groot aantal van haar medewerkers niet langer de last zouden hoeven dragen van de diplomatieke plichten die ze op dit moment hebben.
Het tegenwerken door de Heilige Stoel van initiatieven die gericht zijn op de bevordering van de gezondheidszorg met betrekking tot de voortplanting, meer speciaal haar tegenwerking van het gebruik van condooms om de verspreiding van HIV tegen te gaan, werpt een donkere schaduw over het goede werk dat veel leden van de kerk verrichten. Het effect van deze politiek wordt nog versterkt door de politieke rol die de Heilige Stoel in de wereld speelt. Als de Heilige Stoel als staat deelneemt in het internationale systeem, wordt religieuze vrijheid in gevaar gebracht, worden de levens van vrouwen in gevaar gebracht en worden gezondheidszorginitiatieven gefrustreerd. De tijd is rijp om de tegenstrijdige positie van de Heilige Stoel met betrekking tot haar staat-zijn te erkennen en om de VN en andere lichamen te laten overgaan tot het behandelen van het Vaticaan als wat ze eigenlijk is: het bestuur van een religieuze gemeenschap.
Jon O’Brien, voorzitter van Catholics for Choice
De bovenstaande verklaring is door Catholics for Choice uitgegeven op 11 februari 2009 bij gelegenheid van de 80ste verjaardag van het Verdrag van Lateranen tussen het Vaticaan en Italië.
Vertaling: Drs. Gerard Willems
‘Catholics for Choice’ ontwikkelt en bevordert een ethiek van seksualiteit en voortplanting, die op rechtvaardigheid gebaseerd is, betrokkenheid op het welzijn van vrouwen weerspiegelt, en het vermogen van mannen en vrouwen respecteert en bevestigt om morele beslissingen over hun leven te nemen.
Reactie plaatsen
Reglement
- Alle reacties worden vóór publicatie door de redactie beoordeeld. Wij behouden ons het recht voor reacties te weigeren of in te korten zonder opgaaf van redenen.
- Een inzending mag maximaal 1000 tekens bevatten en moet goed leesbaar zijn.
- Lees andere inzendingen zodat u in uw reactie niet in herhaling vervalt maar nieuwe argumenten geeft. De reactie moet inhoudelijk zijn en iets waardevols toevoegen aan het artikel. Dus bijvoorbeeld geen agressief taalgebruik.
