16/5/12
Is alle leven een geschenk van God?
Ik bezocht hem een aantal keren in een psychiatrisch ziekenhuis. Hij was er opgenomen na een suïcidepoging, intussen al drie weken geleden. Niemand had hem in die weken nog bezocht of iets van zich laten horen. Het typeert zijn levensverhaal: van jongs af altijd uitgelachen en gepest, later mislukt in zijn werk en in zijn huwelijk; zijn vrouw en kinderen hadden hem afgeschreven. Een geboren loser, vond iedereen, vond hij zelf, vond ook God, dacht hij. En nu was ook deze poging nog mislukt. Loser tot in de dood. Het enige wat hij nog wilde, was om het nog een keer over te doen, maar dan goed. Dat was onze eerste ontmoeting.
Ik kwam er zelf mee in de problemen. Zo’n jonge vent, amper 40 jaar. Nog een heel leven voor zich, denk je, hoop je. Dat wil je toch niet laten gebeuren? Ik bracht mijn probleem in bij een gesprek met het team van zijn afdeling. Zijn psychiater zei me: Alle respect voor uw verzet tegen suicide, maar weet u hoe ziek deze man is? Hoe zijn depressies alleen maar erger worden? Met ons weet hij dat ook zelf. Hij weet dat dit zijn enige voorland is, een weg naar de hel, in uw termen. Hij lijdt daaronder, iedere dag meer, zonder kans op verbetering, helaas. En wilt u hem op die lijdensweg dan levenslang geven?
Die vraag sloeg bij mij in als een bom. Ik keek alleen vanuit mijn negatief oordeel over suïcide. Het leven is je door God gegeven, zegt men dan. Daar mag je niet aankomen. Maar deze man kon zijn verscheurde leven helemaal niet zien als een godsgeschenk, integendeel. En wie is die God dan wel die hem dit leven heeft aangedaan? De vraag van de dokter had bij mij deuren geopend naar de echte pijn en vragen van deze mens, die ik eerder nog niet had kunnen of willen horen.
Daarover gingen mijn verdere gesprekken met hem. Over zijn pijn, zijn angst, zijn godverlatenheid. Hij was ook opgevoed in het geloof dat je leven een cadeau is van God. Maar wat moet je met een cadeau waar je niets mee kunt? En zo kwamen we op de gedachte dat je zo’n cadeau misschien ook mag teruggeven. Zijn recente poging om uit te stappen was mislukt. Misschien maar goed ook. Het zou zijn laatste mislukking zijn geweest, zijn definitieve ondergang, zijn wraak op een God die hem dit leven had aangedaan.
Misschien kan ’t ook anders. Ik kan niet geloven in een God die bewust mensen opzadelt met een leven dat niet leefbaar is. Ik denk dan dat er soms weeffouten zitten in onszelf die het leven voor ons onleefbaar maken. Dan is God voor mij degene die jouw pijn verstaat, jouw angsten, je uitzichtloosheid. Bij wie je thuis mag komen met de brokstukken van je mislukte leven in je handen. Dan is suïcide geen ondergang, geen laatste mislukking, maar een positieve overgave: Vader, als hier geen handen mij meer kunnen dragen, dan geef ik mijn leven terug in uw handen.
En zo is het ook gebeurd. Op de avond voordat hij zijn pillen die nacht zou innemen, hebben we samen in de kapel gebeden. Voor zijn vrouw en kinderen, die jaren hebben geleden onder zijn ziekte. Voor zijn medepatiënten, voor al die mensen wereldwijd die met hun leven worstelen zoals hij. We lazen tenslotte Jezus’ kruiswoorden: “Vader, in uw handen leg ik mijn leven”. In dat vertrouwen is hij die nacht overleden.
Wim Al
Wim Al is emeritus pastor en schreef bovenstaande tekst in oktober 2011 voor Kwadrant, het bulletin van zijn laatste parochie in Haarlem.
Reacties
Toch vind ik dit niet kloppen. Zelfs iemand die depressief is, zend signalen uit dat hij in nood is (Save our Souls!). SOS-signalen die nauwelijks of niet worden opgevangen en/of niet worden begrepen. Niemand wordt zomaar depressief. Dat kan aan een of meerdere factoren liggen, meestal een diep ingrijpende gebeurtenis (op jonge leeftijd) bijvoorbeeld een dierbare verliezen door overlijden of een echtscheiding; er kunnen zoveel redenen zijn. Er kan jaren overheen gaan, voordat men werkelijk depressief wordt en al het een en ander hebt meegemaakt. Iemand uit de nood helpen is niet toegeven aan het verlangen van iemand om dan een boel pillen te slikken en dan (hem/haar te laten) te sterven. Dan help je hem/haar niet echt, maar help je hem letterlijk de dood in! Is dat God's bedoeling? Ik geloof van niet. Betekent het gebod "Gij zult niet doden" niet dat men behalve een ander niet ook zichzelf niet mag doden? Hoe bidt de omgeving die dat van te voren weet dan tot God?
Marian Koopman - Venhuizen
Wie positieve zin in het leven ziet, zal vanzelf willen blijven leven. Wie nooit meer enige zin ziet en voelt, wie zal met welk recht hem/haar belemmeren om de aardse variant van het leven af te sluiten? We zijn zelfs blij voor hem/haar, hij/zij is gelukkig uit haar lijden. Hij/zij moge tot rust gekomen zijn, wat die rust ook inhoudt. Laten we hopen dat God de volledige rust is.
Frans Boddeke - Nijmegen
Reactie plaatsen
Reglement
- Alle reacties worden vóór publicatie door de redactie beoordeeld. Wij behouden ons het recht voor reacties te weigeren of in te korten zonder opgaaf van redenen.
- Een inzending mag maximaal 1000 tekens bevatten en moet goed leesbaar zijn.
- Lees andere inzendingen zodat u in uw reactie niet in herhaling vervalt maar nieuwe argumenten geeft. De reactie moet inhoudelijk zijn en iets waardevols toevoegen aan het artikel. Dus bijvoorbeeld geen agressief taalgebruik.
