7/10/08
Let’s make love
In de maand mei heb ik me uitvoerig met de liefde bezig gehouden, met de gemengde liefde preciezer gezegd. Eerst dompelde ik mij onder in de interreligieuze verbintenissen en daarna in de interculturele. Het was een hele ervaring.
De eerste keer gebeurde het in Café Meer, het debatcafé van TROUW. Aanleiding was de presentatie van het boek Het duivels kussen van Pauline Westerman. Zij had interviews met religieus gemengde stellen gehouden en hun wel en wee in beeld gebracht. Lukt de relatie als twee mensen met een verschillende geloofsachtergrond met elkaar door het leven willen gaan? Waar liggen de problemen en waar de uitdagingen? Het moest die avond gaan over de vraag of een interreligieus huwelijk aan te raden was of niet?
Men vond mij de geschikte kandidate om voor de multireli-relatie op te komen – een positie die ik waarschijnlijk te danken heb aan mijn functie als hoofdredactrice van www.reliflex.nl. Op zich wilde ik dat best doen, hoewel ik moet toegeven in deze zaak geen (ervarings)deskundige te zijn. Mijn tegenstander, een dominee uit Noord-Holland, verdedigde met verve de stelling dat een interreligieus huwelijk moest worden afgeraden. Immers: Twee geloven op een kussen ….. Ik chargeer, want de dominee had uiteraard redelijke argumenten, waarom een interreligieus huwelijk, ja zelfs een interconfessioneel huwelijk, tot spanningen kan leiden. Bijvoorbeeld bij het opvoeden van de kinderen of gewoon in het niet kunnen delen van de eigen geloofsbeleving.
Zonder de extra obstakels van een interreligieus huwelijk te willen ontkennen, moet mij toch van het hart, dat ik geen enkele relatie ken die zonder spanningen verloopt. Ze zijn er gewoon omdat je anders bent dan je partner en wij niet meer in een tijdperk leven waarin de een (meestal de vrouw) zich vanzelfsprekend onderwerpt aan de ander. De vraag is dus niet zo zeer óf er spanningen zijn, maar hoe je een manier kunt vinden ermee te dealen.
Bovendien: wie ben ik, wie is de kerk om een interreligieuze verbintenis tussen twee mensen af te raden? Het mooie aan de liefde is nou juist dat zij zich niet laat af- of aanraden. Ze gebeurt gewoon. Ze overschrijdt grenzen en bindt mensen aan elkaar, die op het eerste gezicht zo verschillend zijn dat je er nooit op was gekomen dat zij ‘iets met elkaar hebben’. Een groot mysterie.
Dit mysterie deed zich een week later in een andere gedaante opnieuw voor. Wederom was de aanleiding de presentatie van een boek. Deze keer ging het om de multiculti-liefde. 27 journalisten portretteren in het boek Let’s make love ‘gewone’ mensen, die in de liefde het ongewone waarmaken. Je leest er het verhaal van een Twentse huisvrouw en haar eerste generatie gastarbeider uit Italië, een Friese ondernemer en zijn Afghaanse asielzoekster, een leraar Nederlands in Amsterdam en zijn Spaanse uitwisselingsstudente, een Utrechtse Lufthansa-medewerker die de aimant werd van een zwarte Amerikaan, een haringverkoopster uit Giesbeek en haar Vietnamese bootvluchteling. Een zeer gemêleerd gezelschap trekt langs en een aantal van de geïnterviewden zat in de Rode Hoed en vertelde onder de bezielende leiding van Frenk van der Linden over de hoogten en diepten van hun ‘onmogelijke’ liefde. Hoe blijf je trouw aan dat gevoel dat hij of zij het voor je is als de eerste liefde voorbij is en de verschillen een groter gewicht krijgen? Opvallend vond ik dat het vooral de buitenwereld was, inclusief de eigen familie, die hun niet alledaagse liefde op de proef stelde. Het stel zelf kwam er vaak nog wel uit, maar de vooroordelen en verwachtingen waarmee de geliefden door culturele en religieuze codes binnen de eigen gemeenschap geconfronteerd werden, leidden bijna unaniem tot spanningen in de relatie. Vaak waren het de kinderen, die uit deze liefde werden geboren, die de onderlinge verhoudingen gingen verzachten.
Beide boeken geven de eigentijdse worsteling rondom liefde en trouw, individualiteit en groepsgevoel, eenheid en verscheidenheid weer. Er wordt niet gedaan alsof liefde alles overwint – immers, in sommige gevallen zegevierde niet de liefde maar de wanhoop over het elkaar niet kunnen begrijpen en werd de relatie ondanks alle goede bedoelingen weer verbroken. Waarom kies je voor die ander? Wat raakt je zo zeer in die vreemdeling dat je ondanks alle tegenwerking steeds opnieuw denkt: dan nog….dan nog …. dan nog laat ik je niet in de steek!
Ik moest bij het lezen van Let’s make love en Het duivels kussen aan het Bijbelboek Ruth denken. Het verhaal vertelt over drie vrouwen: Naomi, Ruth en Orpa. Alle drie zijn zonder man. Ze zijn weduwen. Ruth en Orpa zijn de schoondochters van Naomi, die naast haar man ook nog haar twee zonen is kwijtgeraakt. Oorspronkelijk kwam Naomi uit Juda, maar door een hongersnood was zij samen met haar man naar Moab gegaan. Daar leefde ze samen met hem, haar twee zonen en haar twee schoondochters. Maar nu man en zonen gestorven waren, besloot zij terug te keren naar Juda en haar beide schoondochters gaan met haar mee. Onderweg realiseert Naomi zich plotseling dat haar twee schoondochters vreemdelingen in Juda zullen zijn en zij dringt erop aan dat de twee vrouwen niet verder met haar meegaan, maar terugkeren naar het huis van hun moeder. Orpa volgt Naomi’s raad op, maar Ruth laat zich niet terugsturen. Zij keert niet met Orpa terug naar haar eigen land, maar besluit bij Naomi te blijven. Zij klampt zich aan haar vast en, ook al kan ze de consequenties van haar keuze niet overzien, ze wil Naomi niet verlaten en zegt:
‘Vraag me toch niet langer u te verlaten en terug te gaan, weg van u.
Waar u gaat, zal ik gaan en waar u slaap, zal ik slapen;
Uw volk is mijn volk en uw God is mijn God.
Waar u sterft zal ook ik sterven, en daar zal ik begraven worden.
(Ruth,1, 16-18)
Elke keer weer ontroert mij de eenvoud van Ruth’s liefdesverklaring aan Naomi: ik zal er zijn. Een vreemdeling, een buitenlandse die in haar liefde en trouw de belichaming van de naam van de God van Israël is.
Manuela Kalsky
Bovenstaande bijdrage schreef de auteur voor een jaarlijkse Dominicusdag in de Rijnmond – op 8-8-08 – en met anderen zouden er overpeinzingen gehouden worden bij ‘het vieren van verbonden-zijn-met-elkaar met mensen, die hun in hun leven de belangrijke stap zetten door trouw te beloven aan elkaar of die hun reeds bestaande relatie (opnieuw) willen uitspreken en bevestigen”. De samenkomst ging niet door maar er is wel een mooi boekje van gemaakt door Domincaans Rijnmond: Vieren van liefde en trouw.
Reactie plaatsen
Reglement
- Alle reacties worden vóór publicatie door de redactie beoordeeld. Wij behouden ons het recht voor reacties te weigeren of in te korten zonder opgaaf van redenen.
- Een inzending mag maximaal 1000 tekens bevatten en moet goed leesbaar zijn.
- Lees andere inzendingen zodat u in uw reactie niet in herhaling vervalt maar nieuwe argumenten geeft. De reactie moet inhoudelijk zijn en iets waardevols toevoegen aan het artikel. Dus bijvoorbeeld geen agressief taalgebruik.
