14/8/10
Tijd rijp voor ander beleid aangaande het Israëlisch-Palestijns conflict
Israël’s gewelddadige aanhouding van het Free Gaza flottielje heeft de Verenigde Staten en de EU er toe gebracht eendrachtig druk uit te oefenen om Israëls blokkade van Gaza te versoepelen. De toonaangevende International Herald Tribune berichtte al snel na de gebeurtenissen: “VS gebruiken Gaza-doden als aanzet tot beleidsverandering”. De Amerikaanse regering zou de blokkade ‘onhoudbaar’ achten. De minimale verruiming van de import van consumentengoederen die Israël nu heeft afgekondigd, wordt voorzichtig geprezen. Een principiële verandering van ‘onhoudbaar beleid’ is het echter allerminst.
De ontwikkeling geeft een sprankje hoop dat Israel de illegale, onmenselijke en contraproductieve blokkade enigermate zal ‘versoepelen’. Eén zwaluw maakt echter geen lente. Het onmiddellijk en onvoorwaardelijk openen van alle grenzen van Gaza, zoals de Europese Unie al langer dan een jaar eist, is even ver weg als voorheen. De Israëlische diplomatie heeft het afgrendelingbeleid vrijwel ongeschonden door de gebeurtenissen geloodst, zij het wereldwijd ten koste van een steeds kritischer publieke opinie. Politici vinden daar onvoldoende aansluiting bij, daar gaat het hier over.
In de Europese Unie is desondanks een verschuiving gaande naar een minder welwillende houding tegenover Israël. Die was al zichtbaar vóór de overval op het Freedom flottielje. De EU-Raad van Ministers van Buitenlandse Zaken van december 2009 en de Raad van afgelopen maart besloten de betrekkingen met Israël niet naar een hoger plan te tillen. In de EU bestaat momenteel een ‘zwijgende meerderheid’ van landen die vindt dat het met Israël zo niet langer verder kan Tegelijkertijd bestaat er nog altijd een actieve minderheid die Israel de hand boven het hoofd houdt. Hiertoe behoren landen als Hongarije, Tsjechië, Roemenië, Italië en Nederland.
Het is overigens niet alleen de internationale gemeenschap die de aanhouding op zee scherp heeft veroordeeld. Vele Israëlische NGOs, de kritische pers en opiniemakers doen precies hetzelfde. De serieuze en internationaal gerespecteerde krant Ha'aretz schreef in een hoofdredactioneel commentaar van 3 juni: “Exit strategie: de blokkade opheffen.”
In Nederland evenwel lijkt het Midden-Oostenbeleid in de laatste kabinetten Balkenende het privédomein van Minister Verhagen. Sinds jaren vaart hij een bijna blinde pro-Israël koers. Weinigen op besluitvormingsniveau in de EU begrijpen hoe een minister met zíjn intelligentie en kennis van zaken een beleid kan voeren dat zó duidelijk helemaal niets positiefs heeft opgeleverd voor het ‘vredesproces’. Maar niet alleen binnen de EU is er weinig begrip voor de Nederlandse positie, ook ‘de gemiddelde Nederlander’ denkt heel anders over het conflict. Sinds 2005 laten opiniepeilingen dat duidelijk zien.
De laatste peiling, van april 2010, geeft aan dat bijna zestig procent van de ondervraagden de blokkade van Gaza ongerechtvaardigd vindt, en meent dat Hamas bij het vredesproces moet worden betrokken. Volgens 40 % dient Nederland een mogelijke toekomstige Palestijnse eenheidsregering van Hamas en Fatah te beschouwen als de vertegenwoordiger van het Palestijnse volk.
Uitkomsten waar minister Verhagen en premier Balkenende van zullen opkijken, maar die geheel in lijn zijn met wat veel goed geïnformeerden al jaren zeggen, ook in Israël en in niet-zionistisch joodse kringen daarbuiten. Zo stelde in november 2009 Knesset-lid en voormalig hoofd van de Israëlische legerstaf Shaul Mofaz voor met Hamas te gaan praten. “Ik zou met de duivel zelf gaan praten als dat vrede zou brengen” was zijn verklaring. Volgens opiniepeilingen uit die tijd is 57 % van de Israëlische bevolking het met die aanpak eens, en zelfs 53 % van de Likud-partij van premier Netanyahu. Jaren eerder toonden anderen die goed ingevoerd zijn in Israëls veiligheidsproblematiek, zich al voorstander van een dialoog met Hamas: voormalig hoofd van de Mossad Ephraim Halevy, wijlen voormalig directeur-generaal van het Ministerie van Buitenlandse Zaken David Kimche, voormalig Minister van Buitenlandse Zaken Shlomo Ben-Ami, Seymour D. Reich van het Israel Policy Forum en Henry Siegman ex-directeur van het Amerikaans Joods Congres.
De aprilpeiling toont ook aan dat Nederlanders er weinig vertrouwen in hebben dat Israël en de Palestijnen gezamenlijk het conflict kunnen oplossen: volgens 54 % is bemiddeling en druk van de internationale gemeenschap nodig, ook om de bezetting te beëindigen. 52 % vindt dat de EU Israël met economische en politieke middelen onder druk moet zetten om de nederzettingen te ontruimen.
67 % vindt de bouw van de zgn. “scheidingsmuur” onaanvaardbaar, 56 % dat Israel deze muur moet afbreken waar die op Palestijnse grond staat.
Deze uitkomsten zijn geheel in lijn met wat vergelijkbare onderzoeken sinds 2005 ieder jaar laten zien.
Wij zijn zeker geen aanhangers van de stelling “de kiezer heeft altijd gelijk”. Wat ons in bovenstaande peilingen echter zo treft is dat de Nederlandse kiezer blijkbaar standpunten inneemt die verrassend dicht aanzitten tegen die van Israëliërs en anderen die de problematiek zeer goed kennen en die oplossingen bepleiten die moeilijke, maar noodzakelijke, stappen verlangen van Israël en van de VS en Europa. Voor Israël betekent dat de onontkoombaarheid van serieuze onderhandelingen, niet alleen met Fatah maar ook met Hamas; stoppen met bouwen in en van nederzettingen en zich terugtrekking uit het bezette gebied. Voor de VS en Europa dringt het om Israël met gepaste maatregelen nu eindelijk te dwingen echte stappen te zetten, in plaats van de wereld te paaien met zoethoudertjes als de ‘versoepeling van de blokkade’.
De EU zal in nauw overleg met de VS het beleid ten aanzien van Gaza snel moeten herzien. De jaarlijkse opiniepeilingen sinds 2005 tonen dat de nieuwe Nederlandse regering voor daartoe strekkende initiatieven een ruim draagvlak heeft onder de bevolking.
Jaap Hamburger en Willem Gert Aldershoff
Jaap Hamburger is voorzitter van Een Ander Joods Geluid. En drs. WillemGert Aldershoff heeft jarenlange ervaring bij de Europese Instellingen in Brussel en is lid van het CDA.
Reactie plaatsen
Reglement
- Alle reacties worden vóór publicatie door de redactie beoordeeld. Wij behouden ons het recht voor reacties te weigeren of in te korten zonder opgaaf van redenen.
- Een inzending mag maximaal 1000 tekens bevatten en moet goed leesbaar zijn.
- Lees andere inzendingen zodat u in uw reactie niet in herhaling vervalt maar nieuwe argumenten geeft. De reactie moet inhoudelijk zijn en iets waardevols toevoegen aan het artikel. Dus bijvoorbeeld geen agressief taalgebruik.
