10/1/07
Bewust onevenwichtig, eenzijdig pro-Palestijns en pro-Israël
Het conflict tussen Israël en de Palestijnen vraagt iedereen positie te kiezen. Maar wie dit probeert, moet allerlei klippen vermijden. Dit is bijna onmogelijk. Ik weet niet of mij zelf dit lukt. Wel ben ik ervan overtuigd dat dit het dagblad Trouw in zijn commentaar van maandag 8 januari niet lukt.
Het commentaar van Trouw ondersteunt het besluit van de protestante Kerkinactie uit de UCP (United Civilians for Peace) te treden. Trouw vindt de UCP te eenzijdig en niet evenwichtig in zijn kritiek op de staat Israël. Kritiek op het beleid van de staat Israël mag van Trouw, maar je moet wel zien dat de veiligheidsmuur aanslagen voorkomt op Israëlische burgers, hoewel ‘je zult maar Palestijn zijn aan de verkeerde kant van de muur’. Men verwijt het UCP verder gevoel te missen voor de ernst van het islamitisch antisemitisme.
Ik blijf erbuiten of deze verwijten terecht zijn. Mijn vraag is of je wel evenwichtigheid kunt eisen. Het is voor iedere christen moeilijk zijn of haar positie te bepalen in dit vreselijke conflict tussen de staat Israël en de Palestijnen. Het besef schuldig te zijn aan eeuwenlang antisemitisme brengt christenen er gemakkelijk toe te kiezen voor het slachtoffer Israël. Bovendien is de huidige jodenhaat in het midden oosten schrikbarend. Verder is het bijbels op te komen voor het slachtoffer. De aandacht voor het slachtoffer is de laatste vijftig jaar enorm toegenomen. Hier zijn echter zowel Palestijnse als Israëlische burgers slachtoffer. Tegelijk bestrijden de twee naties elkaar met geweld en iedere partij probeert zijn slachtofferschap uit te bazuinen. Voor wie moet je kiezen? Wie is het ‘echte’ slachtoffer? Iedereen staat hier voor een onmogelijke keuze. Want hoe kun je slachtoffers met elkaar vergelijken? Je kunt het leed niet wegen. Is een evenwichtig oordeel ooit mogelijk?
Ik stel bij mijzelf vast dat, mede door de geschiedenis van onze christelijke jodenhaat, mijn sympathie spontaan uitgaat naar de staat Israël. Het is duidelijk dat dit ook voor het dagblad Trouw geldt. Ook kan ik mijzelf vinden in het getuigenis in de kerkorde van de Protestantse Kerk waarin staat dat ze getuigt van een ‘onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël’. Het christendom is geënt op het jodendom. Het volk Israël kan bestaan zonder het christendom, het christendom kan niet bestaan zonder zijn wortels in het volk Israël. Mijn spontane sympathie maakt mij onevenwichtig en eenzijdig. Ik moet me hiervan bewust zijn. Ik mis eenzelfde bewustzijn in het commentaar van Trouw.
Trouw pleit voor een bezinning op de betekenis van deze ‘onopgeefbare verbondenheid’. Volgens mij gaat het daar niet om. De spannende vraag is wat er met ‘Israël’ bedoeld wordt. Betekent de verbondenheid met het volk Israël verbonden zijn met de staat Israël? Velen zullen zeggen ‘ja’, want voor de joden is een eigen land deel van de belofte van God. Maar is een eigen land hetzelfde als een eigen staat? Weer zullen velen hierop ‘ja‘ zeggen, maar er zijn joden die tegen de staat Israël zijn. Het ontstaan van de staat Israël is niet de verwerkelijking van een religieuze en profetische beweging, maar is de vrucht van de Verlichting en van het streven naar een eigen staat voor ieder volk dat zich een natie voelt. In mijn ogen loop je als christen op een klif wanneer je de staat Israël een religieuze betekenis toekent. Een staat wordt immers gedefinieerd als een organisatie die het monopolie heeft op het gebruik van geweld. – Is het trouwens wel gezond voor de katholieke kerk een leiding te hebben die tevens het hoofd is van een (piepkleine) staat? – De staat beschermt de burgers met zijn (potentieel) geweld tegen chaos, wetteloosheid en grenzeloos geweld. Maar een staat kan ik als christen geen godsdienstige betekenis toekennen. Trouw geeft de indruk met het theologische getuigenis van een ‘onopgeefbare verbondenheid’ een argument te hebben om zijn spontane sympathie voor de staat Israël te rechtvaardigen. De staat Israël bestaat en heeft recht op erkenning, maar niet vanwege de ‘onopgeefbare verbondenheid’ die christenen voelen, waarvan het overigens de vraag is of joden daarin geïnteresseerd zijn. De Palestijnse staat heeft recht te bestaan op dezelfde gronden als de staat Israël.
Elkaar onevenwichtigheid verwijten betekent de zoveelste voortzetting van de strijd tussen de partijen in conflict. Dat is geen bijdrage tot het vredesproces. Het is van belang dat er zoveel mogelijk informatie komt over de aspiraties, de geschiedenis en huidige ervaringen van de strijdende partijen en over de gruwelijkheden die wederzijds plaatsvinden. De behoefte aan informatie geldt allereerst voor de partijen die met elkaar in conflict zijn. Er bestaan vage plannen van christelijke zijde om invloedrijke vertegenwoordigers van Israël en de Palestijnse bevolking gastvrijheid te verlenen om op neutraal gebied met elkaar in gesprek te komen en gevoelens, ervaringen en inzichten met elkaar uit te wisselen. En niet te vergeten de onevenwichtige kijk op elkaar. Dat kan een opstapje zijn naar vrede, naast andere pogingen.
André Lascaris
Reactie plaatsen
Reglement
- Alle reacties worden vóór publicatie door de redactie beoordeeld. Wij behouden ons het recht voor reacties te weigeren of in te korten zonder opgaaf van redenen.
- Een inzending mag maximaal 1000 tekens bevatten en moet goed leesbaar zijn.
- Lees andere inzendingen zodat u in uw reactie niet in herhaling vervalt maar nieuwe argumenten geeft. De reactie moet inhoudelijk zijn en iets waardevols toevoegen aan het artikel. Dus bijvoorbeeld geen agressief taalgebruik.
